Landen in Oost-Europa
Oost-Europese landen zijn gegroepeerd op basis van hun culturele en historische kenmerken. Enerzijds brengen ze landen samen die onder de invloed van de Orthodoxe Kerk zijn gekomen en de Slavische taal beheersen. Velen van hen, zoals Servië, Montenegro en Kroatië, werden gedomineerd door het Turks-Ottomaanse rijk. Dat is de reden waarom we daar enkele eeuwen geleden een groot aantal moslims aantreffen.
Aan de andere kant maakten regio’s als Hongarije, Tsjechië en Slowakije deel uit van het Oostenrijks-Hongaarse rijk. Ze hebben een cultuur die dicht bij het westen ligt, ook al werden ze niet bezet door het Romeinse rijk.
Hoeveel landen in Oost-Europa
Als regio van Europa bestaat Oost-Europa uit 10 onafhankelijke landen (Wit-Rusland, Bulgarije, Tsjechië, Hongarije, Moldavië, Polen, Roemenië, Rusland, Slowakije, Oekraïne). Zie hieronder voor de lijst met Oost-Europese landen en afhankelijkheden per bevolking. U kunt ze ook allemaal in alfabetische volgorde vinden aan het einde van deze pagina.
1. Wit-Rusland
Wit-Rusland, formeel de Republiek Wit-Rusland, is een land in Oost-Europa. Het land is een landinwaarts gelegen staat en grenst aan Letland, Litouwen, Polen, Rusland en Oekraïne.
 |
|
2. Bulgarije
Bulgarije is een republiek in Zuid-Europa in de noordoostelijke Balkan, grenzend aan Roemenië in het noorden, Servië en Macedonië in het westen, Griekenland en Turkije in het zuiden, en de kust van de Zwarte Zee in het oosten. Bulgarije heeft ongeveer 7,2 miljoen inwoners en Sofia is de hoofdstad en grootste stad.
 |
|
3. Tsjechië
Tsjechië, formeel Tsjechië, is een Midden-Europees land en lid van de Europese Unie.
 |
|
4. Hongarije
Hongarije is een republiek in Centraal-Europa. De hoofdstad van Hongarije is Boedapest. Het land grenst aan Oostenrijk, Slowakije, Oekraïne, Roemenië, Servië, Kroatië en Slovenië. Hongarije dateert uit de negende eeuw en de bevolking spreekt de Oegrische taal Hongaars.
 |
|
5. Moldavië
Moldavië, officieel de Republiek Moldavië, is een republiek in Oost-Europa, grenzend aan Roemenië en Oekraïne. Het land heeft 3,5 miljoen inwoners.
 |
|
6. Polen
Polen, formeel de Republiek Polen, is een republiek in Midden-Europa. Polen grenst aan Duitsland in het westen, Tsjechië en Slowakije in het zuiden, Oekraïne en Wit-Rusland in het oosten, en Litouwen en Rusland in het noorden.
 |
|
7. Roemenië
Roemenië is een republiek in Oost-Europa. Het land grenst in het noorden aan Oekraïne, in het oosten aan Moldavië en de Zwarte Zee, in het zuiden aan Bulgarije, langs de rivier de Donau en in het westen aan Hongarije en Servië.
 |
|
8. Rusland
Rusland, formeel de Russische Federatie, is een federale republiek die grote delen van Oost-Europa en heel Noord-Azië omvat.
 |
|
9. Slowakije
Slowakije is een republiek in Centraal-Europa, grenzend aan Polen, Oekraïne, Hongarije, Oostenrijk en Tsjechië.
 |
|
10. Oekraïne
Oekraïne is een land in Oost-Europa. Het grenst aan Roemenië, Moldavië, Hongarije, Slowakije, Polen, Wit-Rusland en Rusland. In het zuiden heeft het land een kust met uitzicht op de Zwarte Zee.
 |
|
Lijst van landen in Oost-Europa en hun hoofdsteden
Zoals hierboven vermeld, zijn er drie onafhankelijke landen in Oost-Europa. Onder hen is Rusland het grootste land en Moldavië het kleinste. De volledige lijst van Oost-Europese landen met hoofdsteden wordt weergegeven in de onderstaande tabel, gerangschikt op basis van de laatste totale bevolking.
| Rang | Onafhankelijk land | Huidige populatie | Hoofdstad |
| 1 | Rusland | 146.793.744 | Moskou |
| 2 | Oekraïne | 42.079.547 | Kiev |
| 3 | Polen | 38.413.000 | Warschau |
| 4 | Roemenië | 19.523.621 | Boekarest |
| 5 | Tsjechische Republiek | 10.652.812 | Praag |
| 6 | Hongarije | 9.764.000 | Boedapest |
| 7 | Wit-Rusland | 9.465.300 | Minsk |
| 8 | Bulgarije | 7.000.039 | Sofia |
| 9 | Slowakije | 5.450.421 | Bratislava |
| 10 | Moldavië | 3.547.539 | Chisinau |
Kaart van landen in Oost-Europa
Korte geschiedenis van Oost-Europa
Oude en vroege middeleeuwen
Vroege beschavingen en tribale samenlevingen
Oost-Europa, dat regio’s als de Balkan, de Baltische staten en Oost-Slavische landen omvat, heeft een diverse en complexe geschiedenis. Vroege bewoners waren onder meer Thraciërs, Illyriërs en Daciërs in de Balkan, en Baltische stammen in het noorden. De Scythen en Sarmaten zwierven door de steppen, terwijl Slavische stammen zich rond de 5e eeuw na Christus in de regio begonnen te vestigen en de fundamenten vormden van toekomstige staten.
Byzantijnse invloed en Slavische expansie
Het Byzantijnse rijk had een aanzienlijke invloed op de Balkan en verspreidde het christendom, de kunst en de architectuur. De oosters-orthodoxe kerk speelde een cruciale rol bij het vormgeven van de culturele en religieuze identiteit van Oost-Europa. Slavische stammen, waaronder de voorouders van de moderne Russen, Oekraïners en Wit-Russen, breidden zich uit naar Oost-Europa, integreerden zich met de lokale bevolking en vestigden een vroeg staatsbestel.
Hoge Middeleeuwse Periode
Kievan Rus’ en de opkomst van vorstendommen
De vorming van het Kievse Rijk in de 9e eeuw markeerde een belangrijke ontwikkeling in de Oost-Europese geschiedenis. Kievan Rus, opgericht door de Varangianen, werd een machtige federatie van Slavische stammen onder leiding van de grootvorst van Kiev. Door de kerstening van het Kievse Rijk in 988 onder prins Vladimir de Grote werd de oosterse orthodoxie de dominante religie.
De Mongoolse invasie en de Gouden Horde
In de 13e eeuw verwoestte de Mongoolse invasie Oost-Europa, wat leidde tot de onderwerping van het Kievse Rijk door de Gouden Horde. Het Mongoolse juk had een diepgaande invloed op de regio en veroorzaakte politieke fragmentatie en economische problemen. Sommige vorstendommen, zoals Moskou, begonnen echter aan de macht te komen door samen te werken met de Mongolen en geleidelijk aan hun onafhankelijkheid te laten gelden.
Laatmiddeleeuwse en vroegmoderne tijd
De opkomst van het Pools-Litouwse Gemenebest
In de 14e en 15e eeuw ontstond het Pools-Litouwse Gemenebest, een machtige staat gevormd door de Unie van Krewo (1385) en de Unie van Lublin (1569). Het Gemenebest werd een van de grootste en meest bevolkte staten van Europa, gekenmerkt door zijn unieke systeem van ‘Gouden Vrijheid’, dat aanzienlijke politieke rechten aan de adel verleende.
Ottomaanse expansie en Habsburgse invloed
De uitbreiding van het Ottomaanse Rijk naar de Balkan in de 14e en 15e eeuw had een aanzienlijke impact op Oost-Europa. De val van Constantinopel in 1453 markeerde het begin van de Ottomaanse overheersing in Zuidoost-Europa, wat leidde tot eeuwenlange Turkse invloed in de regio. Tegelijkertijd breidden de Habsburgers hun controle uit over delen van Oost-Europa, vooral in Hongarije en de westelijke Balkan, wat bijdroeg aan het complexe politieke landschap.
Moderne periode
De verdelingen van Polen en de opkomst van Rusland
Het einde van de 18e eeuw was getuige van de opdeling van Polen (1772, 1793, 1795) door Rusland, Pruisen en Oostenrijk, wat leidde tot het verdwijnen van het Pools-Litouwse Gemenebest van de kaart. Ondertussen breidde het Russische rijk zijn grondgebied uit en werd het een dominante macht in Oost-Europa. De opkomst van het Russische rijk onder leiders als Peter de Grote en Catharina de Grote bracht aanzienlijke moderniseringsinspanningen en territoriale expansie met zich mee.
Nationalisme en onafhankelijkheidsbewegingen
De 19e eeuw werd gekenmerkt door de opkomst van nationalisme en onafhankelijkheidsbewegingen in heel Oost-Europa. Het verval van het Ottomaanse Rijk en de verzwakking van de Habsburgse controle maakten de opkomst van nieuwe nationale staten mogelijk. De Griekse Onafhankelijkheidsoorlog (1821-1830) inspireerde andere Balkanlanden om onafhankelijkheid te zoeken. De revoluties van 1848 hadden ook een aanzienlijke impact en bevorderden het nationale bewustzijn en politieke veranderingen.
Onrust uit de 20e eeuw
De Eerste Wereldoorlog en het Verdrag van Versailles
De Eerste Wereldoorlog en het daaropvolgende Verdrag van Versailles (1919) hebben Oost-Europa dramatisch hervormd. De ineenstorting van rijken leidde tot de oprichting van nieuwe staten, waaronder Polen, Tsjechoslowakije en Joegoslavië. Het interbellum werd gekenmerkt door politieke instabiliteit, economische uitdagingen en de opkomst van autoritaire regimes.
De Tweede Wereldoorlog en de Sovjetoverheersing
De Tweede Wereldoorlog bracht verwoestingen in Oost-Europa, met aanzienlijke veldslagen en wreedheden in de regio. De nazi-bezetting en de Holocaust hadden een diepgaande impact op de Oost-Europese bevolking. Na de oorlog vestigde de Sovjet-Unie de controle over Oost-Europa, wat leidde tot de vorming van communistische regeringen die zich op Moskou richtten. Het IJzeren Gordijn verdeelde Europa, waardoor een geopolitieke en ideologische kloof ontstond die tot het einde van de Koude Oorlog duurde.
Hedendaagse ontwikkelingen
De val van het communisme en democratische transities
Aan het einde van de 20e eeuw zagen de communistische regimes in heel Oost-Europa de ineenstorting plaatsvinden, te beginnen met de Solidariteitsbeweging in Polen en culminerend in de val van de Berlijnse Muur in 1989. De daaropvolgende ontbinding van de Sovjet-Unie in 1991 maakte de onafhankelijkheid van de Baltische staten mogelijk. andere Oost-Europese landen. Deze landen sloegen een weg in de richting van democratie, markteconomieën en integratie met westerse instellingen.
Integratie van de Europese Unie en moderne uitdagingen
In de 21e eeuw sloten veel Oost-Europese landen zich aan bij de Europese Unie en de NAVO, op zoek naar stabiliteit, veiligheid en economische groei. De regio wordt echter geconfronteerd met aanhoudende uitdagingen, waaronder politieke corruptie, economische ongelijkheid en spanningen met Rusland. Conflicten zoals de oorlog in Oekraïne onderstrepen de aanhoudende geopolitieke volatiliteit in Oost-Europa.
