Güney Amerika’daki Ülkelerin Listesi
Güney Amerika’da kaç ülke var?
2024 yılı itibarıyla Güney Amerika’da 12 ülke bulunmaktadır : Arjantin, Bolivya, Brezilya, Şili, Kolombiya, Ekvador, Guyana, Paraguay, Peru, Surinam, Uruguay ve Venezuela. Fransız Guyanası, Fransa’nın denizaşırı toprağıdır ve bağımsız bir ülke değildir. Ana dilin İspanyolca olduğu bu Amerika alt kıtasında Portekizce yalnızca Brezilya’da konuşulmaktadır. Bu ülke yaklaşık 210 milyon nüfusuyla en kalabalık ülkedir. Brezilya’yı yaklaşık 41 milyon nüfusuyla Arjantin takip ediyor.
12 ulustan oluşan Güney Amerika’nın toplam nüfusu 422,5 milyondur ve dünya nüfusunun %5,8’ini oluşturur. Güney Amerika’da yaşayanlar Hintliler, Beyazlar ve karışık ırklardan oluşuyor. Kıtanın yüzölçümü 17.850.000 kilometrekare olup, dünya kara alanının yaklaşık %12’sini oluşturmaktadır. Yukarıda belirtildiği gibi İspanyolca en çok konuşulan dildir ve bölge sakinleri çoğunlukla Hıristiyandır.
Güney Amerika turizmi giderek daha kalabalık hale geliyor. En çok tercih edilen destinasyonlar arasında Amazonia (Ekvador), Machu Picchu (Peru), Angel Falls (Venezuela), Torres del Paine (Şili) ve Salar de Uyuni (Bolivya) yer alıyor.
Güney Amerika Ülkelerinin Alfabetik Listesi
2020 yılı itibarıyla Güney Amerika’da toplam on iki ülke bulunmaktadır. Güney Amerika ülkelerinin tam listesini alfabetik sıraya göre görmek için aşağıdaki tabloya bakın:
# | Bayrak | Ülke | Resmi ad | Bağımsızlık Tarihi | Nüfus |
1 | Arjantin | Arjantin Cumhuriyeti | 9 Temmuz 1816 | 45.195.785 | |
2 | Bolivya | Çokuluslu Bolivya Devleti | 6 Ağustos 1825 | 11.673.032 | |
3 | Brezilya | Brezilya Federatif Cumhuriyeti | 7 Eylül 1822 | 212.559.428 | |
4 | Şili | Şili Cumhuriyeti | 12 Şubat 1818 | 19.116.212 | |
5 | Kolombiya | Kolombiya Cumhuriyeti | 20 Temmuz 1810 | 50.882.902 | |
6 | Ekvador | Ekvador Cumhuriyeti | 24 Mayıs 1822 | 17.643.065 | |
7 | Guyana | Guyana Cumhuriyeti | 26 Mayıs 1966 | 786.563 | |
8 | Paraguay | Paraguay Cumhuriyeti | 15 Mayıs 1811 | 7.132.549 | |
9 | Peru | Peru Cumhuriyeti | 28 Temmuz 1821 | 32.971.865 | |
10 | Surinam | Surinam Cumhuriyeti | 25 Kasım 1975 | 586.643 | |
11 | Uruguay | Doğu Uruguay Cumhuriyeti | 25 Ağustos 1825 | 3.473.741 | |
12 | Venezuela | Bolivarcı Venezuela Cumhuriyeti | 5 Temmuz 1811 | 28.435.951 |
Güney Amerika Konum Haritası
Atlantik ve Pasifik Okyanusuna kıyısı olan ülkeler
Güney Amerika, Atlantik Okyanusu ve Pasifik Okyanusu ile sınırlanmıştır. Atlantik Okyanusu’na kıyısı olan ülkeler şunlardır: Brezilya, Uruguay, Arjantin, Venezuela, Guyana, Surinam ve Fransız Guyanası. Pasifik Okyanusu’na sınırı olan ülkeler ise Şili, Peru, Ekvador ve Kolombiya’dır. Bolivya ve Paraguay okyanusun yıkanmadığı tek ülkelerdir.
Ülke Gerçekleri ve Eyalet Bayrakları
İşte tüm Güney Amerika ülkelerinin kısa verileri ve ulusal bayrakları:
1. Arjantin
|
2. Bolivya
|
3. Brezilya
|
4. Şili
|
5. Kolombiya
|
6. Ekvador
|
7. Guyana
|
8. Paraguay
|
9.Peru
|
10. Surinam
|
11.Uruguay
|
12. Venezuela
|
Güney Amerika’nın Kısa Tarihi
Kolomb Öncesi Medeniyetler
Güney Amerika, Avrupalıların gelişinden çok önce çok sayıda gelişmiş ve çeşitli medeniyete ev sahipliği yapıyordu. En dikkate değer olanlar arasında kıtanın batı kısmına hakim olan İnka İmparatorluğu vardı. Sofistike yol sistemleri, tarımsal terasları ve Machu Picchu gibi mimari harikalarıyla tanınan İnkalar, 15. yüzyılın başlarından İspanyol fetihlerine kadar hüküm sürdüler. Kolomb öncesi diğer önemli kültürler arasında günümüz Kolombiya’sındaki altın işçiliğiyle tanınan Muisca ve Titicaca Gölü çevresindeki Tiahuanaco kültürü vardı.
İspanyol ve Portekiz Fetihleri
16. yüzyılın başlarında, Francisco Pizarro gibi İspanyol kaşifler ve Pedro Álvares Cabral liderliğindeki Portekizli kaşifler, Güney Amerika’nın fethine başladılar. Pizarro’nun 1533’te İnka İmparatorluğu’nu devirmesi ve kıtanın batı kısmının büyük bölümünde İspanyol kontrolü kurması meşhurdur. Bu arada, Cabral’ın 1500’deki çıkarmasının ardından doğu bölgesinde, özellikle Brezilya’da Portekiz etkisi oluştu. Bu dönem, kıtanın demografisinde, ekonomisinde ve kültüründe köklü değişiklikler getiren kapsamlı Avrupa kolonizasyonunun başlangıcı oldu.
Sömürge Dönemi
Sömürge döneminde Güney Amerika, İspanyol ve Portekiz topraklarına bölündü. İspanyol Amerika, Yeni Granada, Peru ve Río de la Plata’nın Genel Valilikleri tarafından yönetilirken, Brezilya birleşik bir Portekiz kolonisi olarak kaldı. Sömürge ekonomisi öncelikle madenciliğe, özellikle Potosí gibi yerlerde gümüşe ve tarıma dayanıyordu. Afrikalı kölelerin getirilmesi bu endüstriler için gerekli işgücünü sağladı. Bu dönem aynı zamanda Yerli, Afrika ve Avrupa kültürlerinin harmanlanmasına da tanık oldu ve modern Güney Amerika’nın eşsiz kültürel dokusunun ortaya çıkmasına neden oldu.
Bağımsızlık Hareketleri
18. yüzyılın sonları ve 19. yüzyılın başları, Güney Amerika’da Amerikan ve Fransız devrimlerinden ilham alan devrimci coşkunun yaşandığı bir dönemdi. Simón Bolívar ve José de San Martín gibi liderler kıtadaki hareketlere öncülük etti. “El Libertador” olarak bilinen Bolivar, Venezuela, Kolombiya, Ekvador, Peru ve Bolivya’nın bağımsızlığında çok önemli bir rol oynadı. San Martín, Arjantin, Şili ve Peru’nun özgürleştirilmesinde etkili oldu. 1820’lerin ortalarına gelindiğinde, Güney Amerika’nın çoğu Avrupalı sömürgeci güçlerden bağımsızlığını kazanmış ve bu da çok sayıda egemen ulusun oluşmasına yol açmıştı.
Bağımsızlık Sonrası Mücadeleler
Güney Amerika’da bağımsızlık sonrası döneme önemli siyasi istikrarsızlık damgasını vurdu. Yeni oluşan uluslar, bölgesel anlaşmazlıklar, ekonomik bağımlılık ve uyumlu ulusal kimlikler oluşturma zorluğu gibi sorunlarla boğuşuyordu. Hem iç hem de komşu ülkeler arasında sık sık yaşanan çatışmalar bu dönemi karakterize ediyordu. Öne çıkan örnekler arasında Paraguay’ın Brezilya, Arjantin ve Uruguay’a karşı katıldığı Üçlü İttifak Savaşı (1864-1870) ve Şili, Bolivya ve Peru arasındaki Pasifik Savaşı (1879-1884) yer alıyor.
Ekonomik ve Sosyal Gelişmeler
19. yüzyılın sonları ve 20. yüzyılın başlarında Güney Amerika’nın önemli ekonomik ve sosyal dönüşümler geçirdiği görüldü. İhracat odaklı ekonomi, kahve, kauçuk, sığır eti ve mineraller gibi emtiaların büyümeyi desteklemesiyle genişledi. Ancak bu aynı zamanda küresel piyasalara ekonomik bağımlılığa da yol açtı. Sosyal açıdan bu dönemde Avrupa’dan özellikle Arjantin ve Brezilya’ya göçün arttığı görüldü ve bu da bölgenin kültürel çeşitliliğine katkıda bulundu. Sanayileşme özellikle Arjantin ve Brezilya gibi ülkelerde kök salmaya başladı ve gelecekteki ekonomik kalkınmanın temelini attı.
20. Yüzyıl Kargaşası ve Reformu
Güney Amerika’da 20. yüzyıl yoğun siyasi ve toplumsal çalkantıların yaşandığı bir dönemdi. Pek çok ülke, Soğuk Savaş dinamikleri ve iç çekişmelerin etkisiyle askeri diktatörlük dönemleri yaşadı. Dikkate değer örnekler arasında Brezilya’daki (1964-1985), Arjantin’deki (1976-1983) ve Augusto Pinochet yönetimindeki Şili’deki (1973-1990) askeri cuntalar yer alıyor. Baskılara ve insan hakları ihlallerine rağmen bu dönemler aynı zamanda demokrasi ve sosyal reform hareketlerini de teşvik etti. Yüzyılın ikinci yarısında ülkelerin yeniden sivil yönetime geçmesiyle birlikte bir demokratikleşme dalgası görüldü.
Çağdaş Güney Amerika
Son yıllarda Güney Amerika ekonomik kalkınma, sosyal ilerleme ve siyasi istikrar konularında önemli ilerlemeler kaydetti. Brezilya, Arjantin ve Şili gibi ülkeler, farklı ekonomilere sahip bölgesel güçler olarak ortaya çıktı. Bölgede ayrıca Mercosur ve Güney Amerika Uluslar Birliği (UNASUR) gibi kuruluşların örneklediği, daha fazla entegrasyona yönelik çabalar görüldü. Ancak ekonomik eşitsizlik, siyasi yolsuzluk ve toplumsal huzursuzluk gibi sorunlar devam ediyor. Çevresel sorunlar, özellikle Amazon’daki ormansızlaşma da kıtanın geleceği için önemli tehditler oluşturuyor.